ალკოჰოლური სასმელები
სამცხე-ჯავახეთში ფართოდ გამოიყენება როგორც ალკოჰოლური ისე უალკოჰოლო სასმელების მრავალფეროვანი ასორტიმენტი. ალკოჰოლური სასმელები ძირითადად ღვინო და არაყია თავისი მრავალსახეობითა და დამზადების ტექნოლოგიით.
სამხრეთ საქართველოს რიგი რეგიონები, განსაკუთრებით კი სამცხე-ჯავახეთი, ყურძნის მრავალჯიშიანობით ხასიათდება. ოდითგანვე მიწათმოქმედებაში მევენახეობას მნიშვნელოვანი ადგილი ეკავა. ვენახს აშენებდნენ ძირითადად ღვინის მისაღებად. ღვინოს უმეტესად შვი ყურძნისგან წურავდნენ, აღნიშნული ღვინო საუკეთესო თვისებებით ხასიათდებოდა და ადრევე იქცა ვაჭრობის ობიექტად. ღვინის დაყენება მისივე ჭაჭაზე ხდება, დაღვინებულ წვენს რამდენჯერმე გადაიღებენ ერთი ჭურჭლიდან მეორეში დასაწმენდად და ლექის მოსაშორებლად, დაწმენდილი ღვინით სავსე ჭურს თავს მჭიდროდ დაახურავდენ და მიწით მოულესავდნენ.
ღვინოს სვამდნენ არა მხოლოდ ქორწილის დროს ან გლოვის სუფრაზე, არამედ ყოველდღიურად პურის ჭამის დროსაც პატარა ზომის ჭიქით. წარსულში ღვინოს წამლად ასმევდნენ ავადმყოფს, რომელსაც უმადობა ან თავის ტკივილი აწუხებდა.
არაყი
გარდა ღვინისა, ფართო მოხმარება აქვს არაყს, რომელსაც ჩვენს მხარეში უმთავრესად ხილისგან ამზადებენ.
თაფლის არაყი
როგორც ცნობილია, წარსულში ფიჭიდან თაფლის გამოწურვა ძირითადად მოთბობით ხდებობდა, ამის გამო თაფლისაგან გასუფთავებული ფიჭა გამოუსადეგარი ხდებოდა და მას სკაში აღარ აბრუნებდნენ. ამგვარ სანთელს დააგროვებდნენ ხის დიდ კასრში, დაასხამდნენ წყალს, თავს მჭიდროდ დაახურავდნენ. რამდენიმე დღეში ეს ნაყენი დუღილს იწყებდა. გარკვეული ხნის შემდეგ კი უკვე გამოსახდელად მზად იყო და შემდგომში უკვე მისგან არაყს ხდიდნენ. თაფლის არაყს დღესაც ხდიან თუმცა არცთუ ისე ხშირად, როგორც წარსულში.
ჭანჭურის არაყი
ჭანჭურის არაყს დღესაც ხდიან. როდესაც ჭანჭური დამწიფდება და ძირს ჩამოიყრება, მას ააგროვებენ და კასრში ათავსებენ ხოლო ორი კვირის შემდეგ იწყებენ არაყის გამოხდას. პირველად გამოხდილი არაყი არ აკმაყოფილებს სტანდარტებს, ამიტომ ხდიან მეორედ სადაც ამატებენ სხვადასხვა მთის ბალახებს, მაგალითად: მოცვის ტოტებს, მარმიჭს, პიტნას, მალინის ტოტებს რომელიც თავისებურ გემოს ძლევს არაყს და ამასთანავე ასე დამზადებული არაყი სამკურნალოდაც გამოყენება.
ქერის არაყი
ქერის ფქვილისაგან მოზელდნენ ცომს საფუარით, ტოვებდნენ ოთხი-ხუთი დღე, კარგად რომ დამჟავებულიყო, შემდეგ საჯზე ან ფურნეში გამოაცხობდნენ და თბილ-თბილს ჩაყრიდნენ ხის დიდ კასრში ჩასხმულ წყალში. პურის გამოცხობას, რომ მორჩებოდნენ "დედას" (კარგად აჯეჯილებულ დოლი) დანაყავდნენ, ამასაც კასრში ყრიდნენ და ნიჩბით ურევდნენ. ცხრა-ათი დღის მერე ხდიდნენ მისგან არაყს, იმავე ტექნოლოგიით რითაც სხვა ზემოთ ჩამოთვლილი ხილისგან.
საბოლოო ჯამში ეს არის მცირე ჩამონათვალი არაყის (სპირტიანი სასმელების)იმ ჩამონათვალისა, რომელსაც სამცხე-ჯავახეთში ხდიდნენ მაგ. შინდის, წირნის (ჭერმის), ხორბლის და ასევე თუთის არაყს რომელიც დღეს განსაკუთრებით ძვირად ფასობს.
მიზანი 2: შიმშილის აღმოფხვრა, სასურსათო უსაფრთხოებისა და გაუმჯობესებული კვების მიღწევა და მდგრადი სოფლის მეურნეობის ხელშეწყობა.
Комментариев нет:
Отправить комментарий